Pewnie każdy z Was słyszał słowo popyt. Pewnie też każdy z Was intuicyjnie wie, czego on dotyczy. Postaramy się usystematyzować Waszą wiedzę. Odpowiemy na pytanie: co to jest popyt. Wskażemy rodzaje i determinanty popytu. A także opiszemy kilka ciekawych zjawisk związanych z popytem. Artykuł wbrew pozorom nie będzie teoretyczny. Znajomość prawa popytu uświadomi Wam, dlaczego w gospodarce pewne procesy zachodzą tak, a nie inaczej.
Co to jest popyt – definicja
W literaturze można znaleźć różne definicje popytu. Bardziej ogólna definicja mówi o tym, że popyt to ilość dóbr, które nabywcy są w stanie kupić przy różnych poziomach ceny. Inna definicja mówi o tym, że popyt to funkcyjna zależność między ceną a ilością, którą chcą kupić nabywcy po tej cenie.
Prawo popytu
Prawo popytu wskazuje, że zależność między ceną a popytem jest odwrotna. Wzrost ceny powoduje spadek popytu. Z kolei spadek ceny powoduje wzrost zapotrzebowania na dane dobro.
Rodzaje popytu
Tak zwana elastyczność cenowa, która decyduje o zmianie popytu na dane dobra pozwala wyróżnić 2 rodzaje popytu:
- popyt sztywny/nieelastyczny – czyli taki, gdzie zmiana ceny nie zmienia popytu.
- popyt elastyczny – wzrost ceny powoduje spadek popytu.
Determinanty popytu
Pomijając różne paradoksy i wyjątki ekonomiczne to cena jest kluczowym czynnikiem determinującym popyt. Poza ceną wyróżniamy następujące determinanty popytu:
- wysokość dochodów nabywców – wyższe dochody pozwalają kupować więcej,
- ceny substytutów – zmiana ceny substytutu zmienia popyt na dane dobro,
- ceny dóbr komplementarnych – wzrost ceny tuszu spowoduje spadek cen drukarek,
- przewidywania wysokości cen w przyszłości – efekt spekulacyjny,
- preferencje konsumentów – moda,
- czynniki społeczne – aspekt związany z modą i uwarunkowaniami kulturowymi wpływa na decyzje konsumentów,
- czynniki demograficzne i geograficzne – w różnych regionach ludzie w różnym wieku mają odmienne preferencje zakupowe,
- sytuacja gospodarcza – ogólnie w fazie ożywienia gospodarczego popyt rośnie,
- sytuacja polityczna – niepewność, konflikty zbrojne negatywnie wpływają na popyt.
Anomalia związane z popytem
Zgodnie z prawem popytu wzrost ceny powoduje spadek popytu. W ekonomii jednak występują zjawiska, które działają w odwrotną stronę. Wzrost ceny może powodować wzrost popytu.
Co to jest paradoks Giffena?
Jest to paradoks, który opisał Robert Giffen, angielski ekonomista. Analizował on sytuację w Irlandii. Kiepskie zbiory zboża spowodowały wzrost cen chleba. Wzrost cen nie spowodował spadku sprzedaży chleba, a nawet jego wzrost. Chleb jest podstawowym produktem. Wzrost jego ceny powoduje znaczące zmniejszenie dochodu rozporządzalnego. W związku z tym brakuje pieniędzy na inne produkty. Wzrost ceny chleba spowodował, że chleb został substytutem innych produktów np. mięsa.
Co to jest paradoks Veblena?
Jest to paradoks, który występuje wśród ludzi bogatych. Wzrost cen produktów luksusowych powoduje zwiększoną chęć ich posiadania.
Co to jest paradoks spekulacyjny?
Czasem się zdarza tak, że mimo wzrostu ceny rośnie popyt na dane dobra. Wynika to z tego, że w społeczeństwie panuje przekonanie, że ceny będą dalej rosnąć.
Dlaczego popyt jest ważny?
Popyt jest bardzo ważny z punktu widzenia całej gospodarki. Można powiedzieć, że z punktu widzenia jednostki wysoki popyt może nie być korzystny. Niski popyt to spadek ceny i ktoś kupi coś taniej. Ale z punktu widzenia całej gospodarki im wyższy popyt tym lepiej. Wysoki popyt oznacza impuls do tworzenia nowych przedsiębiorstw, a co za tym idzie wzrost zatrudnienia. Tak czy inaczej są to same korzyści gospodarcze.
Co to jest popyt? – podsumowanie
Przedstawiliśmy Wam najważniejsze informacje dotyczące popytu. Wiecie już co to jest popyt i jakie są jego determinanty. Zdawaliście sobie sprawę, że popyt jest aż tak ważny? Czy Waszym zdaniem popyt może generować jakieś problemy? Zachęcamy do dyskusji.
PS. jeśli interesuje Was jakieś zagadnienie ekonomiczne to napiszcie w komentarzu o czym chcielibyście przeczytać.
Polecamy także inne nasze artykuły:
No Comments