Ostatnimi czasy wiele mówi się o czwartej rewolucji przemysłowej. Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych oraz rozwiązań korzystających ze sztucznej inteligencji już teraz w znaczący sposób wpływa na kolejne obszary życia człowieka. W rosnącym stopniu będzie to również kształtować rynek pracy i nowe zawody, które będą wymagały zaawansowanych kompetencji. Jakie będą zawody przyszłości?
Wiele wskazuje na to, że technologie w dalszym ciągu będą się dynamicznie rozwijać i już wkrótce na co dzień będziemy mieć styczność z robotami przemysłowymi i usługowymi, postępującą automatyzacją procesów, dronami czy autonomicznymi samochodami. Temat cyfryzacji i robotyzacji coraz częściej poruszany jest również w kontekście obaw, jakie zachodzące zmiany budzą w społeczeństwie. Dotyczą one głównie zmian na rynku pracy, w szczególności masowych zwolnień i wzrostu bezrobocia. Czy takie obawy są uzasadnione?
Rynek pracy robotów?
Pewni możemy być jednego – dynamika zmian na rynku pracy jest coraz większa. Jak pokazują badania firmy McKinsey, na świecie przez automatyzację i sztuczną inteligencję, robotami może zostać zastąpionych od 400 do 800 mln stanowisk. Jednocześnie szacuje się, że od 75 do 375 mln osób będzie musiało zmienić zawód lub nabyć nowe umiejętności. Według danych zaprezentowanych na konferencji „Kształtowanie kompetencji w gospodarce cyfrowej”, do 2030 roku przez automatyzację w Polsce może zostać zastąpionych nawet 3,4 mln stanowisk, a więc 21% wszystkich dzisiejszych miejsc pracy. Do 2030 roku automatyzacja zredukuje do 30% wszystkie przepracowane godziny robocze. Będzie to zależne od skali popularyzacji różnych technologii.
Nie oznacza to jednak, że ludzie pozostaną wyparci z rynku przez maszyny. Pracy będzie zarówno ubywać, jak i przybywać. Pomimo rozwoju sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, roboty nie rozumieją swojej pracy, a jedynie wykorzystują scenariusze, które miały miejsce w przeszłości, i podejmują decyzje na podstawie zaprogramowanych kryteriów. W związku z tym wzrośnie zapotrzebowanie na specjalistów o określonych kompetencjach, którzy zajmą liczne stanowiska związane z nowoczesnymi technologiami.
Zawody przyszłości
Myśląc o zawodach przyszłości, z pewnością należy wziąć pod uwagę coraz większe zasoby przetwarzanych danych i szerokie zastosowanie nowych technologii. Pracodawcy w rosnącym stopniu będą poszukiwać osób, które rozumieją procesy automatyzacji, potrafią programować oraz posiadają zdolności analityczne. Jedną z kluczowych umiejętności stanie się umiejętność analizy ogromnych zasobów danych, a także wyciągania na ich podstawie słusznych wniosków.
Istotny wpływ na rynek pracy przyszłości będzie również mieć wzrost przychodów w krajach rozwijających się, co spowoduje wyższą konsumpcję dóbr. Zwiększy to zapotrzebowanie między innymi na osoby specjalizujące się w obszarze czystej energii i ekologii oraz pracowników, którzy mogliby znaleźć zatrudnienie zaawansowanych technologicznie i ekologicznych inwestycjach infrastrukturalnych i budowlanych. Zdaniem ekspertów, na rynku pojawi się wiele nowych stanowisk, tzw. zawodów przyszłości. Zaliczamy do nich analityków danych, specjalistów ds. sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, specjalistów ds. transformacji cyfrowej i automatyzacji procesów, osoby odpowiedzialne za sprzedaż i marketing w środowisku internetowym oraz pracowników serwisów informatycznych.
Warto również pamiętać, że tak jak 20 lat temu nikt nie słyszał o UX designerach lub ekspertach rynku kryptowalut, tak my dzisiaj również nie możemy przewidzieć, jak będzie wyglądał rynek pracy w przestrzeni kilku dekad. Naturalnym jest, że kolejne zawody będą znikać, ale w ich miejsce będą pojawiać się nowe, jeszcze nieznane i nieokreślone.
Kto może stracić pracę?
Robotami mogą być zastąpieni pracownicy, którzy wykonują powtarzalne i odtwórcze zadania, charakteryzujące się wysokim stopniem przewidywalności i niewielką dynamiką, jak np. montaż w hali produkcyjnej. Zagrożone automatyzacją są również zawody związane z gromadzeniem, wprowadzaniem i przetwarzaniem danych. Duże zmiany czekają też rynek biurowy, finansowy oraz niektóre zajęcia związane z logistyką, transportem i handlem. Według raportu World Economic Forum, zawody, które prawdopodobnie znikną z rynku to specjaliści ds. wprowadzania danych, księgowi, osoby odpowiedzialne za proste czynności administracyjne, pracownicy fabryk (np. zajmujący się montażem), zawody związane z obsługą klienta, osoby odpowiedzialne za zapewnienie stanów magazynowych, analitycy finansowi oraz kasjerzy.
O swoją zawodową przyszłość mogą być spokojne osoby, które wykonują zawody kreatywne, wymagające indywidualnego podejścia i działania. Relatywnie niskie zmiany będziemy obserwować w przypadku zawodów wykonywanych w nieprzewidywalnych środowiskach i wymagających czynnika ludzkiego, jak np. lekarz czy opiekun osób starszych. Również w przypadku stanowisk związanych z zarządzaniem zespołem, kontaktami z ludźmi czy wykorzystaniem specjalistycznej wiedzy nie przewiduje się gwałtownych zmian.
Nadchodzą zmiany
Nie można zaprzeczyć, że wielu specjalistów będzie musiało nabyć nowe umiejętności, aby pozostać wartościowymi kandydatami w swojej branży. Kluczowymi kompetencjami, nad którymi już dzisiaj warto pracować, jest analityka danych oraz programowanie. Nie można jednak zapominać o uniwersalnych kompetencjach miękkich – tutaj wyróżnia się umiejętność pracy zespole, kreatywność i zdolność podejmowania decyzji. Dodatkowo warto inwestować w naukę języków obcych.
Na rynku pracy w najbliższych latach wiele się zmieni. Mówi się, że nadchodząca rewolucja będzie największą, jaka do tej pory miała miejsce. Proste oraz powtarzalne czynności zostaną zastąpione przez automatyzację, przybędzie jednak wiele interesujących możliwości kariery. Już teraz warto podjąć działania rozwojowe, które przygotują nas na to, co nieuniknione.
Czy po lekturze tekstu wiecie już jakie będą zawody przyszłości? Waszym zdaniem w którą stronę pójdzie rynek pracy? Poniżej pewna pomoc dla młodych ludzi 🙂
